Κάποιοι δεν ήθελαν την προσφυγή στο μηχανισμό στήριξης και πρότειναν ως λύση τη χρεοκοπία της χώρας. Για να λέμε ξεκάθαρα τα πράγματα, υπήρχαν δύο λύσεις: Ή ΔΝΤ ή χρεοκοπία. Κι επειδή συνεχίζεται να παίζεται ένα περίεργο παιγνίδι μικροπολιτικής, ας πούμε με δύο λόγια τι σημαίνει χρεοκοπία στην καθημερινότητά μας. Διότι αν κηρύξουμε πτώχευση, εμείς θα έχουμε πτωχεύσει κι όχι κάποιος άλλος...
Καταθέσεις: Το πιο πιθανό σενάριο είναι να μετατραπούν μέσα σε μία νύκτα οι καταθέσεις σε δραχμές με μία νέα ισοτιμία. Ανεξάρτητα από το ποια ισοτιμία θα ορίσει η κυβέρνηση, οι αγορές θα έχουν τον τελικό λόγο. Η ουσία είναι ότι θα ξυπνήσουμε ένα πρωί και θα είμαστε πτωχότεροι και με το γράμμα του νόμου. Το αν η κυβέρνηση θα αποφασίσει να μπλοκάρει ή όχι τις καταθέσεις για ένα διάστημα, όπως συνέβη στην Αργεντινή, αυτό θα κριθεί από το βαθμό του πανικού που θα δημιουργηθεί.
Καταθέσεις: Το πιο πιθανό σενάριο είναι να μετατραπούν μέσα σε μία νύκτα οι καταθέσεις σε δραχμές με μία νέα ισοτιμία. Ανεξάρτητα από το ποια ισοτιμία θα ορίσει η κυβέρνηση, οι αγορές θα έχουν τον τελικό λόγο. Η ουσία είναι ότι θα ξυπνήσουμε ένα πρωί και θα είμαστε πτωχότεροι και με το γράμμα του νόμου. Το αν η κυβέρνηση θα αποφασίσει να μπλοκάρει ή όχι τις καταθέσεις για ένα διάστημα, όπως συνέβη στην Αργεντινή, αυτό θα κριθεί από το βαθμό του πανικού που θα δημιουργηθεί.
Δάνεια: Είναι ο μεγάλος γρίφος. Οι συμβάσεις μας με τις τράπεζες είναι σε ευρώ και αν παραμείνουν έτσι θα βρεθούμε αυτόματα να οφείλουμε ένα μεγαλύτερο ποσό σε δραχμές, ανάλογα με το πώς θα διαμορφωθεί η νέα ισοτιμία. Μία πιθανή λύση είναι ότι ο πελάτης θα καλείται να αποφασίσει αν θα συνεχίσει να πληρώνει σε ευρώ ή σε δραχμές. Το θέμα θα βρίσκεται τότε στο επιτόκιο. Άλλο επιτόκιο θα έχει η δραχμή και άλλο το ευρώ...
Δημόσιο χρέος: Θα εκτοξευτεί στη στρατόσφαιρα λόγω και μόνο της υποτίμησης. Το πιο σημαντικό πρόβλημα, όμως, θα είναι ότι η χώρα θα έχει σημαντικές δυσκολίες να δανειστεί, από τη στιγμή που οι ξένοι επενδυτές θα έχουν ήδη ζημιωθεί σημαντικά από την αναδιάρθρωση του χρέους.
Τραπεζικό σύστημα: Οι τράπεζες θα βρεθούν σε πολύ δύσκολο σημείο, καθώς θα κληθούν να απορροφήσουν όλους τους κραδασμούς του συστήματος. Είναι βέβαιο ότι πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα βρεθούν σε αδυναμία να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, γεγονός που δεν γνωρίζουμε σήμερα αν θα μπορέσουν να το αντιμετωπίσουν οι τράπεζες.
Επιχειρηματικότητα: Οι ελληνικές εταιρείες θα βρεθούν αντιμέτωπες με μία νέα δυσάρεστη πραγματικότητα. Είναι αμφίβολο αν πολλές επιχειρήσεις θα μπορέσουν να επιβιώσουν σε ένα καθεστώς αυξημένων επιτοκίων. Ας μη ξεχνάμε ότι ο υπερδανεισμός τους ξεκίνησε με τη σιγουριά που τους έδιναν τα χαμηλά επιτόκια του ευρώ. Τα πράγματα ίσως εξελιχτούν διαφορετικά για εταιρείες που έχουν δραστηριότητα σε άλλες χώρες και με αυτό τον τρόπο μπορούν να στηρίξουν το εσωτερικό τους μέτωπο.
Ξένες επενδύσεις: Θα χρειαστεί να περάσει αρκετός καιρός για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών στην ελληνική Οικονομία. Μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο είναι σχεδόν απίθανο να γίνουν νέες ξένες επενδύσεις στη χώρα, όταν μάλιστα αυτές δεν γινόντουσαν ούτε καν στις καλές ημέρες. Πολύ πιθανό είναι επίσης κάποιες εταιρείες να αποφασίσουν να αποσυρθούν από την ελληνική αγορά, γεγονός που θα δημιουργήσει αντικειμενικά προβλήματα για τα προϊόντα τους ή τις υπηρεσίες τους.
Αγορές: Το χρηματιστήριο κινδυνεύει να βρεθεί σε πλήρη απαξίωση. Όχι μόνο διότι αρκετές εισηγμένες επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα επιβίωσης, αλλά και διότι η χρεοκοπία θα δώσει το πράσινο φως στους ξένους θεσμικούς για μαζικές ρευστοποιήσεις.
Σας δώσαμε μία εικόνα, όπως την φανταζόμαστε, για το πώς θα είναι η Ελλάδα την επόμενη ημέρα της χρεοκοπίας. Πρέπει να αναρωτηθούμε αν αντέχουμε πράγματι μια τέτοια εξέλιξη ή όχι. Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι ένα κατηγορηματικό «όχι». Μεταξύ των σημερινών δυσκολιών και της πλήρους καταστροφής, η μόνη μας επιλογή είναι η αποφυγή της κατάρρευσης.
Και τι έχουμε κάνει ή τι σκοπεύουμε να κάνουμε για να αποφύγουμε τον όλεθρο; Φτάσαμε στο κρίσιμο σημείο. Δυστυχώς, ελάχιστα πράγματα! Ελάχιστα σε σχέση με εκείνα που θα μπορούσαμε να κάνουμε. Που να σταθούμε πρώτα; Στις τριβές που αναπτύσσονται με κάθε ευκαιρία εντός της κυβέρνησης; Στην αξιοθρήνητη πολιτική Σαμαρά; Στην αριστερά που ονειρεύεται την επανασύσταση της μέσα από την εξαθλίωση των μαζών; Στα συνδικάτα που εξακολουθούν να πιστεύουν ότι είναι δυνατόν να μοιράζεται πλούτος που δεν υπάρχει;
Αυτά βλέπουν οι οικονομολόγοι στο εξωτερικό και εκφράζουν τις μαύρες τους σκέψεις. Εμείς, άραγε, τι είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε για να τους διαψεύσουμε; Να τους διαψεύσουμε στην πράξη, διότι από λόγια έχουν και έχουμε χορτάσει...
Υπάρχει και μία άλλη διάσταση που πιθανότατα κάποιους τους κάνει να επαναπαύονται. Μία χρεοκοπία της Ελλάδας θα σήμαινε σοβαρούς κλυδωνισμούς σε όλη την Ευρώπη. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα δοκιμαζόντουσαν σκληρά και αυτό θα είχε απρόβλεπτες συνέπειες. Το μαύρο αυτό σενάριο κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι η Ευρώπη δεν θα μας αφήσει να χρεοκοπήσουμε ή ακόμη κι αν φτάσουμε στο σημείο μηδέν, θα γίνει άλλη μια προσπάθεια για τη σωτηρίας μας. Ότι η Ευρώπη θα μας στηρίζει συνεχώς ή ακόμη και ότι το ευρώ θα συνεχίσει να είναι το νόμισμά μας και στην περίπτωση εκείνη που οδηγηθούμε στην αναδιάρθρωση του χρέους. Θα λέγαμε ότι αυτός δεν είναι λόγος εφησυχασμού. Δείχνει όμως το πόσες πιέσεις θα μας ασκηθούν, τελικά, για να κάνουμε τη δουλειά μας, αυτά που θα έπρεπε να έχουμε κάνει εδώ και χρόνια. Κι αυτό διότι η δική μας κατάρρευση θα συμπαρασύρει κι άλλους στο γκρεμό.
Στο διά ταύτα: Είναι ώρα για δουλειά. Μόνο με σκληρή δουλειά θα μπορέσουμε να ξεφύγουμε από τη ζώνη του λυκόφωτος. Εδώ δεν χωράνε κουτοπονηριές και αλχημείες. Μπορούμε να σωθούμε, αρκεί να το πιστέψουμε και να εργαστούμε σε αυτή την προοπτική. Κάθε άλλη εξέλιξη πέρα από εκείνη της εξόδου της ελληνικής οικονομίας από το τούνελ, δεν την αντέχουμε...
Θανάσης Μαυρίδης